Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Gminy Legnickie Pole. Do najważniejszych z nich należą:
Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Legnickie Pole na lata 2021-2026;
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2022-2024;
Karta Dużej Rodziny Gminy Legnickie Pole;
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2022.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Legnickie Pole związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 5,5 mln zł podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 2,3 mln zł. W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. GOPS kontynuował wypłaty przyznanych już świadczeń do końca okresu, na jaki zostały przyznane, czyli do końca maja 2022 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym, energetycznym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Legnickie Pole w 2022 r. były długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność lub ubóstwo . Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 121 rodzin a niepieniężnymi 38 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 88 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2022 r. GOPS wydatkował 10.861.782,68 zł, z czego 1.817.619,01 zł pochodziło ze środków budżetu gminy.
W trakcie 2022 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj.: "Posiłek w szkole i w domu", "Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa", "Korpus Wsparcia Seniorów" czy "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej ". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak organizacja i koordynowanie funkcjonowania gminnego Punktu Konsultacyjnego a także przygotowanie programów edukacyjnych i profilaktycznych.
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek osłonowy – 517.
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek węglowy– 1.043.
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek energetyczny– 356.
Wsparcie dla mieszkańców Gminy Legnickie Pole polegało na zapewnieniu jednego gorącego posiłku dziennie osobom niemogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
Realizacja świadczenia polegała głównie poprzez prowadzenie dożywiania dzieci i młodzieży w szkołach i przedszkolu w ramach programu wieloletniego „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023. Dożywianiem objęto 30 uczniów z terenu Gminy Legnickie Pole, 1 osobę dorosłą, zaś 27 osobom udzielono pomocy w formie zasiłku celowego na zakup żywności.
W 2022 roku Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizował usługę asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej. Z usługi asystenta mogły skorzystać osoby posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, albo orzeczenie równoważne do wyżej wymienionych, które wymagają usługi asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. Celem projektu było zapewnienie dostępności do usług asystenta tj. wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osób niepełnosprawnych. Projekt miał na celu poprawę jakości życia osób niepełnosprawnych, w szczególności poprzez umożliwienie im jak najbardziej niezależnego życia, zapewnienie wsparcia oraz pomocy adekwatnej do potrzeb. Umożliwił również zaangażowanie osób niepełnosprawnych w wydarzenia społeczne, kulturalne, rozrywkowe lub sportowe.
W 2022 r. zatrudniono 4 asystentów, którzy objęli pomocą 22 osoby niepełnosprawne świadcząc łącznie 4.102 godziny usług. Projekt został dofinansowany ze środków Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.
W 2022 r. na terenie gminy funkcjonowały 3 Kluby Seniora, ośrodki wsparcia tzw. Środowiskowa forma wsparcia pomocy półstacjonarnej świadcząca usługi dla osób w wieku emerytalnym w zakresie opieki i aktywizacji.
Utworzone w celu zwiększenia aktywnego uczestnictwa seniorów (osób nieaktywnych zawodowo w wieku 60+) w życiu społecznym oraz zapewnienia im wsparcia przez umożliwienie im korzystania z oferty na rzecz społecznej aktywizacji, w tym oferty prozdrowotnej, edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej i opiekuńczej.
Przynależność do Klubu Senior + oparta jest na zasadzie dobrowolności, przyjmowane były osoby, które są mieszkańcami Gminy Legnickie Pole oraz złożyły pisemną deklarację uczestnictwa w Klubie.
Klub Seniora+ w Legnickim Polu prowadzi swoją działalność od dnia 18 stycznia 2020 roku.
Klub Seniora + w Nowej Wsi Legnickiej prowadzi swoją działalność od lipca 2021 roku.
Klub Seniora + w Bartoszowie prowadzi swoją działalność od października 2022 roku.
Wszystkie funkcjonują w ramach struktury organizacyjnej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Legnickim Polu.
Celem programu jest zapewnienie wsparcia seniorom gminy Legnickie Pole, w wieku 65 lat i więcej przez świadczenie usług wynikających z rozeznanych potrzeb, wpisujących się we wskazane w programie rządowym „Korpus Wsparcia Seniorów”. Z programu skorzystać mogli seniorzy, mieszkańcy gminy Legnickie Pole, mający problem z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzący samodzielnie gospodarstwo domowe lub mieszkając z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wsparcia.
Główną potrzebą osób zgłaszających się o wsparcie było dostarczanie niezbędnych produktów do ich domów. Wykonywano zakupy artykułów spożywczych, środków higieny osobistej, leków oraz wyrobów medycznych. Udzielano również pomocy w załatwianiu pilnych spraw urzędowych oraz spraw związanych z procesem leczenia (rejestracja do lekarzy, załatwianie recept, skierowań do poradni specjalistycznych).
W roku 2022 był pomocą objęto 30 osób starszych niepełnosprawnych.
Realizacja zadań z pomocy społecznej wynikających z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terenie tego państwa w 2022 roku odbywała się poprzez:
wypłatę świadczeń w postaci jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł – z pomocy tej skorzystało 236 obywateli Ukrainy, łączny koszt zadania 70.800,00 zł,
pomoc w formie posiłku przyznanego doraźnie na czas nie dłuższy niż na 2 miesiące – z tej formy pomocy skorzystało 23 dzieci z 16 rodzin, łączny koszt zadania 3.543,40 zł,
pomoc w formie posiłku dla dzieci i młodzieży w szkole – z tej formy pomocy skorzystało 2 dzieci, łączny koszt zadania 430,00 zł.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Legnickim Polu w 2022 roku rejestrował na bieżąco przybywających na teren gminy uchodźców z Ukrainy - odnotowano przybycie 141 osób dorosłych i 122 dzieci.
Pomoc w formie pracy socjalnej odbywała się poprzez:
organizację zbiórki i dystrybucję artykułów spożywczych, higienicznych, środków czystości, wody oraz innych innych niezbędnych artykułów pierwszej potrzeby, a także odzieży i obuwia,
pomoc w uzyskaniu postanowień sądowych w sprawie ustanowienia opiekuństwa tymczasowego dla dzieci przybyłych na teren gminy bez rodziców,
pomoc w uzyskaniu prawa do świadczeń rodzinnych, świadczenia wychowawczego, rodzinnego kapitału opiekuńczego, świadczenia “Dobry Start”,
pomoc w uzyskaniu statusu osoby bezrobotnej lub podjęciu zatrudnienia,
pomoc w zapisie dzieci do placówek oświatowych (żłobek, przedszkole, szkoła),
pomoc i wparcie z zakresu opieki zdrowotnej,
pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (wypełnianie druków, zakładanie kont bankowych, informowanie o przysługujących świadczeniach),
pomoc w organizacji pomocy psychologicznej,
pomoc w rozwiązywaniu bieżących problemów życiowych.
30 uchodźców ulokowanych w Świetlicy Wiejskiej w Kłębanowicach oraz Remizie Strażackiej w Legnickim Polu znalazło się pod szczególną opieką ośrodka. Przez wiele miesięcy osobom tym dostarczano żywność oraz inne artykuły niezbędne w codziennym życiu.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki Gminy Legnickie Pole w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki GOPS w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 86 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. Działania podejmowane w tym zakresie skupiały się na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania Punktu Konsultacyjnego, oferującego mieszkańcom gminy wsparcie psychologa i psychoterapeuty ds. uzależnień.
W 2022 r. udzielono 109 konsultacji.
W lutym 2022 r. stan szczepień przeciw COVID-19 w Gminie Legnickie Pole wyglądał następująco:
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.